VIII Kongres Nowoczesny Pion Techniczny

Kongres Nowoczesny Pion Techniczny to wydarzenie, które na stałe wpisało się w kalendarz kadry szpitalnej odpowiedzialnej za zarządzanie, administrację, finanse, informatyzację i infrastrukturę techniczną jednostek ochrony zdrowia. Tegoroczne spotkanie odbyło się 9-10 czerwca br. w Karpaczu.

W wydarzeniu wzięły udział osoby zainteresowane tematyką sprawnego zarządzania infrastrukturą szpitala oraz usprawnieniem funkcjonowania placówek medycznych. Wśród nich znaleźli się: dyrektorzy szpitali, dyrektorzy ds. technicznych oraz ds. administracyjnych i ekonomicznych, kierownicy działów eksploatacyjnych, specjaliści ds. aparatury medycznej, osoby zajmujące się obsługą przetargów w szpitalach, architekci, a także reprezentanci firm medycznych oferujących rozwiązania dla szpitali.

Podczas Kongresu nie zabrakło również przedstawicieli organizacji zrzeszających szpitale oraz osoby zajmujące się zarządzaniem instytucjami opieki zdrowotnej, które objęły wydarzenie patronatem honorowym. Mieliśmy przyjemność gościć reprezentantów: Polskiej Federacji Szpitali, Stowarzyszenia Menedżerów Opieki Zdrowotnej oraz Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Szpitali Prywatnych. Każdy z zaproszonych gości miał możliwość podzielenia się z uczestnikami swoją wiedzą na temat funkcjonowania placówek ochrony zdrowia.

Po oficjalnym rozpoczęciu wydarzenia i przywitaniu zebranych, głos zabrał Krzysztof Macha, wiceprezes zarządu OSSP. Przedstawił on katalog Europejskiej Unii Szpitali Prywatnych, której Stowarzyszenie jest członkiem. Zwrócił uwagę, że w dokumencie została opisana rola szpitali prywatnych na rynku europejskim. Zaprezentował także katalog opisujący polskie szpitale (w OSSP jest zrzeszonych łącznie 150 placówek). Prelegent wyjaśnił, że publikacja ta przybliża m.in.: średnią wartość przychodów w szpitalach prywatnych, strukturę własności tych jednostek, ich zyskowność itp. Krzysztof Macha zaznaczył, że ostatnio dobrze układa się współpraca Stowarzyszenia z politykami oraz ministerstwem zdrowia. Podkreślił, że stale prowadzone są rozmowy na temat m.in.: ustawy o jakości w opiece zdrowotnej, autoryzacji czy akredytacji, które to stanowią wyzwanie dla służby zdrowia.

Zarządzanie szpitalem w czasach kryzysu

Prelegenci zaproszeni na VIII Kongres Nowoczesny Pion Techniczny omawiali zagadnienia, z którymi współcześnie boryka się ochrona zdrowia. Temat zarządzania szpitalem w czasach kryzysu poruszył Janusz Atłachowicz, koordynator ds. techniczno-eksploatacyjnych w Szpitalu Wojewódzkim w Sieradzu. Na początku swojej prelekcji zdefiniował on pojęcie zarządzania, skupiając się zwłaszcza na zarządzaniu kryzysowym. Kolejno prelegent wyjaśnił, kto i w jakim zakresie odpowiedzialny jest za zarządzanie kryzysowe w świetle Ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym. Następnie nawiązał do epidemii COVID-19 oraz sytuacji kryzysowych, które wywołała w ochronie zdrowia, w tym: obowiązku oddelegowania lekarzy i pielęgniarek do szpitali covidowych, wzrostu zapotrzebowania na środki ochrony osobistej (co wpłynęło na wzrost ich ceny), niedostatecznej liczby oddziałów zakaźnych, izolatek, separatek oraz sprzętu medycznego, np. kardiomonitorów, problemów z utylizacją odpadów medycznych czy z zabezpieczeniem w tlen medyczny.

Na zakończenie prelegent nawiązał do innego aktualnego problemu, z którym borykają się nie tylko placówki ochrony zdrowia – do rosnących cen energii. Na przykładzie Szpitala Wojewódzkiego w Sieradzu oraz Centrum Psychiatrycznego w Warcie (w którym w 2019 roku zainstalowano panele fotowoltaiczne) wskazał, jak znacząco wzrosły ceny energii elektrycznej w okresie ostatnich dziesięciu lat, z czego, jak zaznaczył, największy wzrost nastąpił w I kwartale bieżącego roku. Prelegent zasugerował kilka rozwiązań, których wprowadzenie mogłoby pomóc placówkom ochrony zdrowia w radzeniu sobie z tym problemem, m.in.: wymiana oświetlenia wewnętrznego z żarowego na LED-owe, wykorzystanie ciepła Ziemi do zasilenia pomp ciepła, budowa farmy fotowoltaicznej wraz z finansowaniem czy zakup energii na Towarowej Giełdzie Energii.

Projekt ustawy o modernizacji i poprawie efektywności szpitalnictwa

Małgorzata Majer, prezes zarządu Zduńskowolskiego Szpitala Powiatowego oraz członek zarządu Polskiej Federacji Szpitali, w swoim wystąpieniu omówiła założenia niedawno opublikowanego projektu ustawy o modernizacji i poprawie efektywności szpitalnictwa po konsultacjach, analizując, czy stanowi on szansę, czy zagrożenie dla ochrony zdrowia. Na początek prelegentka przedstawiła diagnozę systemu, która miała stanowić uzasadnienie dla wdrożenia tej reformy. Wymieniła takie jej elementy, jak: konkurencja pomiędzy podmiotami o pacjentów, personel i zasoby, wielowładztwo utrudniające decyzyjność, nadmiarowe koszty wynikające z konieczności utrzymywania gotowości, brak centralnego systemu nadzoru, brak profesjonalizmu obecnie zarządzającej kadry menadżerskiej.

Jak zaznaczyła Małgorzata Majer, jednym z ważniejszych założeń projektu ma być powstanie Agencji Rozwoju Szpitali, do której zadań będą należeć m.in.: zlikwidowanie rozproszenia decyzyjnego, organizowanie i koordynowanie wspólnych zakupów dla podmiotów szpitalnych, wsparcie finansowe płynności szpitali oraz pokrycie kosztów przeprofilowania. Agencja ta ma również ustanawiać nadzorców (sprawujących nadzór nad trzema podmiotami szpitalnymi) oraz zarządców (odpowiedzialnych za jedną spółkę). Powołani nadzorcy byliby wówczas odpowiedzialni za przeprowadzenie przeprofilowania szpitali, podczas gdy dyrektor czy zarząd placówki występowałby jedynie w roli opiniodawcy.

Prelegentka zwróciła uwagę, że projekt niesie ze sobą także zmiany dotyczące kompetencji kierownika podmiotu leczniczego, który zgodnie z nimi raz w roku powinien przystąpić do egzaminu oraz stale doskonalić swoje umiejętności zawodowe w ramach samokształcenia lub w zorganizowanych formach kształcenia (do 15 stycznia każdego roku kierownik powinien przedstawić dokumenty potwierdzające ukończenie w roku poprzednim co najmniej dwóch zorganizowanych form kształcenia w zakresie kompetencji menedżerskich lub zarządzania podmiotem leczniczym).

Zamówienia publiczne w systemie „Zaprojektuj, wybuduj, wyposaż”

Temat zamówień publicznych z perspektywy zarządzającego szpitalem przybliżył Radosław Harasim, reprezentujący Inter Med Consulting oraz portal Dbamofinanse.pl. Prelegent zwrócił uwagę na wybrane artykuły zawarte w Ustawie z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (dalej: p.z.p.) obowiązującej od 1 stycznia 2021 r. Omówił art. 17 ust. 1 p.z.p., zgodnie z którym zamawiający udziela zamówienia w sposób zapewniający: najlepszą jakość dostaw, usług oraz robót budowlanych, uzasadnioną charakterem zamówienia, w ramach środków, które zamawiający może przeznaczyć na jego realizację, oraz uzyskanie najlepszych efektów zamówienia, w tym efektów społecznych, środowiskowych oraz gospodarczych.

Następnie skupił się na art. 83 p.z.p., na mocy którego zamawiający publiczny, przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia, dokonuje analizy potrzeb i wymagań, uwzględniając rodzaj i wartość zamówienia. Analiza ta obejmuje: badanie możliwości zaspokojenia zidentyfikowanych potrzeb z wykorzystaniem zasobów własnych oraz rozeznanie rynku w aspekcie alternatywnych środków zaspokojenia tych potrzeb lub wskazanie, że jest wyłącznie jedna możliwość wykonania zamówienia.

Prelegent omówił również art. 214 p.z.p., na którego podstawie zamawiający może udzielić zamówienia z wolnej ręki, np. kiedy dostawy mogą być świadczone tylko przez jednego wykonawcę z przyczyn technicznych lub jeżeli nie istnieje rozsądne rozwiązanie alternatywne lub rozwiązanie zastępcze, a brak konkurencji nie jest wynikiem celowego zawężenia parametrów zamówienia. Zwrócił uwagę również na art. 454 ust. 2 p.z.p., dotyczący istotnej zmiany umowy. Wyjaśnił, kiedy zmiana taka może zostać uznana za istotną oraz w jakich przypadkach dopuszcza się ją bez przeprowadzenia nowego postępowania o udzielenie zamówienia.

Znaczenie technologii medycznych dla współczesnej ochrony zdrowia

Dariusz Rajczyk, prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Menedżerów Opieki Zdrowotnej oraz prezes Centrum Medycznego „SILESIANA” podczas swojego wystąpienia omówił, w jaki sposób racjonalne wprowadzenie nowoczesnych technologii medycznych otwiera drogę do rozwoju podmiotów leczniczych.

Prelegent zaznaczył, że dostęp lekarzy do nowoczesnych technologii medycznych znacząco wpływa na efekt leczenia, czasem nawet decydując o jego skuteczności, powołując się na przykłady takie jak: druk 3D (tworzenie sztucznych organów, narzędzi chirurgicznych), gogle VR (wspomaganie zabiegów operacyjnych oraz procesu uczenia się) czy drony (transport krwi).

W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na fakt, że automatyzacja pewnych procesów to korzyści ekonomiczne, jakościowe i epidemiologiczne, które bezpośrednio przekładają się na korzyści finansowe dla odbiorców usług. Podając przykład, powołał się na nowoczesną i w pełni zautomatyzowana pralnię w Czeladzi. Następnie poruszył zagadnienie projektowania nowego bloku operacyjnego w kontekście wykorzystania w nim nowych technologii i opartych na nich procedurach medycznych, które wpływają na wzrost bezpieczeństwa oraz pozwalają na wykonywanie większej liczby zabiegów.

Optymalizacja kosztów eksploatacji aparatury medycznej

Robert Wykowski, dyrektor techniczny Szpitala Bielańskiego w Warszawie, podczas swojego wystąpienia przybliżył proces optymalizacji kosztów eksploatacji sprzętu medycznego w szpitalu, dzieląc go na cztery kroki: określenie procedury lub procedur, określenie celów i mierników, szacowanie kosztów oraz zapewnienie niezbędnych narzędzi.

W pierwszym kroku prelegent omówił wszystkie czynności, które wiążą się z zakupem i prawidłową eksploatacją sprzętu medycznego, od oszacowania opłacalności jego zakupu, poprzez odbiór nowego aparatu, a co za tym idzie: jego zarejestrowanie, ustalenie niezbędnych, cyklicznych czynności serwisowych czy przeprowadzenie szkoleń dla personelu, aż po zakończenie jego eksploatacji. Następnie przeszedł do określenia celów oraz mierników, na co składają się m.in.: konieczność wykonywania działań serwisowych, diagnozowanie usterek, przeprowadzanie i dozorowanie wszelkich niezbędnych legalizacji, walidacji i kalibracji czy objęcie nadzorem całej aparatury medycznej będącej na terenie placówki.

Następnie poruszył temat szacowania kosztów, na które składają się: wymagania związane ze świadczeniami, zakup materiałów eksploatacyjnych, rodzaj narzędzi i akcesoriów (jednorazowe czy wielorazowe) oraz koszty związane z kupnem wszelkich niezbędnych odczynników, płynów itp. Na koniec Robert Wykowski przedstawił narzędzia oraz zasoby, które są konieczne do prawidłowej eksploatacji sprzętu. Wymienił tutaj m.in.: uprawnienia oraz doświadczenie personelu, a także potrzebę jego szkoleń, niezbędne zaplecze techniczne, czyli dostosowanie pomieszczeń, zapewnienie narzędzi roboczych itd., a także instalację odpowiedniego oprogramowania do wsparcia Działu Aparatury Medycznej. Na zakończenie prelegent scharakteryzował wszystkie rodzaje umów, które zawierane są podczas zakupu aparatury medycznej w placówkach ochrony zdrowia.

Co zmieniły wojna i pandemia w służbie zdrowia

Zmiany w funkcjonowaniu służby zdrowia, spowodowane początkowo pandemią, a aktualnie wojną na Ukrainie, przybliżyła Aniela Złotkowska, technolog medyczny, właściciel pracowni EDAN – Usługi Projektowe i Konsulting. Prelegentka zwróciła uwagę, że pandemia COVID-19, poza jej oczywistym, negatywnym wpływem na całość funkcjonowania placówek medycznych, ostatecznie przyniosła służbie zdrowia także kilka pozytywnych aspektów, m.in. poprzez: powstanie sieci szpitali zakaźnych, szpitali tymczasowych (które dodatkowo udało się wyposażyć w sprzęt oraz znaleźć dodatkowy personel), opracowanie przepisów, które pozwoliły uporać się z początkowym chaosem oraz procedur postępowania w trakcie trwania pandemii.

Omawiając temat wojny, prelegentka podkreśliła przede wszystkim, że do naszego kraju przybyło około 3,5 miliona ukraińskich obywateli (nie licząc rannych żołnierzy), którym przyznano pełne prawa do korzystania z naszego systemu opieki zdrowotnej. Ponadto stworzono miejsca szpitalne dla rannych żołnierzy. Prelegentka zaznaczyła jednak, że stan wojny za wschodnią granicą wiąże się także z innymi zagrożeniami dla systemu opieki zdrowotnej, jak np.: incydenty zagrażające cyberbezpieczeństwu placówek medycznych, w większości których nie ma zabezpieczeń przez atakami hakerskimi, brak niektórych specjalistów, zwłaszcza koronerów, oraz zwiększona ilość odpadów medycznych – brak systemowej organizacji ich odbioru, wywozu czy segregacji odpadów przeznaczonych do specjalistycznej utylizacji.

Następnie prelegentka przedstawiła rozwiązania, które mogłyby pomóc w przyszłości uniknąć takich sytuacji. Wyjaśniła, jak znaczącą rolę odgrywają w tym przypadku systemy budownictwa modułowego, powołując się na przykłady szpitala w Bolesławcu – błyskawicznie zbudowanego pawilonu zakaźnego na 78 łóżek, który po spełnieniu swojej funkcji podczas pandemii został bez większego problemu zamieniony na oddział czy szpitala polowego, który powstał w pobliżu lotniska Kraków-Balice.

Klimatyzacja obiektów szpitalnych

Aktualne rozwiązania oraz obowiązujące wytyczne dotyczące klimatyzacji obiektów szpitalnych omówi Andrzej Różycki, ekspert Pracodawców RP, rzeczoznawca budowlany RZE, rzeczoznawca branżowy PZITS oraz wiceprezes Zarządu ENGIE SAR. Prelegent na początku omówił rodzaje zagrożeń dla czystości występujące na salach operacyjnych, dzieląc je na zanieczyszczenia pyłowe i bakteriologiczne. Przytoczył także podstawowe dokumenty, charakteryzujące poziom zanieczyszczeń w odniesieniu do ich rozmiarów, czyli: normę PN-EN ISO 14644-1:2016-03 Pomieszczenia czyste i związane z nimi środowiska kontrolowane Część 1: Klasyfikacja czystości powietrza na podstawie stężenia cząstek oraz normę PN-EN 17141 Pomieszczenia czyste i związane z nimi środowiska kontrolowane – Kontrola zanieczyszczenia biologicznego.

Następnie przybliżył wytyczne projektowania, wykonania, odbioru i eksploatacji systemów wentylacji i klimatyzacji dla podmiotów wykonujących działalność leczniczą oraz określił problemy z wentylacją na salach, porównując stare i nowe wytyczne wg norm. Prelegent podkreślał także, że podstawowym zadaniem wentylacji jest zachowanie czystości poprzez: usunięcie zanieczyszczeń wewnętrznych, wymianę powietrza oraz zapewnienie nadciśnienia w celu niedopuszczenia do napływu zanieczyszczeń z otoczenia. Jednak równie ważne, jak zaznaczył Różycki, jest utrzymanie odpowiedniej temperatury i wilgotności nawiewanego powietrza, co wpływa m.in. na komfort i wydajność pracy personelu oraz namnażanie się mikroorganizmów na wewnętrznej powierzchni filtrów i w pomieszczeniu.

Budowa i modernizacja obiektów szpitalnych

Na pytanie, jak prawidłowo zaplanować inwestycję podczas budowy lub modernizacji obiektów szpitalnych, odpowiedział podczas swojego wystąpienia Michał Marek, zastępca Kanclerza ds. Inwestycyjno-Technicznych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Scharakteryzował on możliwości realizacji projektów na podstawie dwóch metodyk: kaskadowej (PRINCE2), na którą składają się: określenie wymagań, projektowanie, budowa, eksploatacja, oraz przyrostowej (AGILE), w której skład wchodzą: planowanie, analiza i określenie wymagań, projektowanie, implementacja, testowanie, ewolucja i wdrożenie. Następnie przedstawił elementy przygotowania inwestycji, czyli: obranie celu (powody podjęcia projektu, opis produktu końcowego, analizowane i przyjęte założenia, sposoby finansowania inwestycji, uwzględnienie celów zrównoważonego rozwoju), przygotowanie planu (określenie kamieni milowych, dobranie zespołu i przypisanie mu ról, przyjęcie najbardziej odpowiedniej formy komunikacji, analiza otoczenia), wykonanie (określenie punktów styku, ograniczeń i ryzyk), kontrola (ustalenie osiągnięcia kamienia milowego, podjęcie decyzji dotyczących następnego etapu) i w końcu poprawki (weryfikacja projektu i jego ewentualna korekta, podjęcie decyzji o jego kontynuowaniu lub zakończeniu).

Po przedstawieniu procesu planowania i przeprowadzania inwestycji prelegent zwrócił uwagę na czynności, o których warto pamiętać zarówno podczas budowy, jak i modernizacji placówek ochrony zdrowia. Wymienił tutaj m.in.: konieczność zapisywania ustaleń, częstego przeglądu projektu, archiwizacji stworzonych dokumentów oraz analizy gotowego projektu i wyciągnięcia wniosków na przyszłość.

Nowoczesne rozwiązania dla szpitali

Wśród prelegentów biorących udział w VIII Kongresie Nowoczesny Pion Techniczny znaleźli się również reprezentanci firm oferujących różnego rodzaju rozwiązania dla rynku medycznego, zarówno projektowe, infastrukturalne, jak i w zakresie nowoczesnej aparatury diagnostyczno-terapeutycznej czy rehabilitacyjnej oraz wyposażenia przeznaczonego dla obiektów medycznych. Uczestnicy mieli okazję, aby bezpośrednio porozmawiać z reprezentantami firm przy ich stoiskach i tam zapoznać się szczegółowo z proponowanymi przez wystawców rozwiązaniami. W gronie partnerów VIII Kongresu NPT znaleźli się specjaliści z takich firm, jak: ActivTek Medica, Althea, Alvo Medical, Arjo Polska, BBraun, BTL, Edwards, FujiFilm, GEZE, Greenpol, Informer Med, Inmed, Karl Storz, Medfinance, Medicom, Medima, Mindray, MIRO, MMM, Philips, PORR, Shim-med, Thermod, TMS Medical, Warbud, Wolfmed.

Obchody 30-lecia „OPM”

Część naszych Czytelników zapewne już wie, że w tym roku „Ogólnopolski Przegląd Medyczny” obchodzi swoje 30-lecie! Z tej okazji mieliśmy przyjemność uczcić tę okrągłą rocznicę słodkim poczęstunkiem i szampanem razem z uczestnikami Kongresu. Serdecznie dziękujemy za wspólne świętowanie i wszystkie miłe słowa, a już za rok spotykamy się 1-2 czerwca w Poznaniu. Do zobaczenia!